Unia Europejska (UE) chce zbierać dane o transakcjach kryptowalutowych

Przedstawiciele rządów oraz instytucji unijnych dążą do zaostrzenia wymogów wobec podmiotów świadczących usługi związane przechowywaniem, oraz handlem krypto aktywami. W połowie tego roku Rada Europejska opublikowała wstępne porozumienie z Parlamentem Europejskim w sprawie przejrzystości transakcji kryptowalutowych. Na dostawców usług kryptowalutowych nałożony zostanie obowiązek gromadzenia i udostępniania pewnych informacji dot. nadawcy i odbiorcy transferu w krypto aktywach odpowiednim organom.

Transakcje kryptowalutowe trafią pod lupę

UE dąży do tego, aby rozprawić się z tzw. Dzikim Zachodem na rynku wirtualnych walut. Pod koniec czerwca 2022 r. Rada Europejska poinformowała o wstępnym porozumieniu z Parlamentem Europejskim w sprawie przejrzystości w transakcjach kryptowalutowych. Jednym z głównych zamiarów podjętych działań jest utrudnienie przestępcom wykorzystywania krypto aktywów do nielegalnych celów.

Na dostawców usług kryptowalutowych nałożony zostanie obowiązek gromadzenia, a także udostępniania informacji o inicjatorze oraz beneficjencie transferów przeprowadzanych w wirtualnych walutach. Ma to zapewnić “identyfikowalność” transakcji kryptowalutowych, aby sprawniej móc “wyłapywać” podejrzane transfery i je blokować.

Regulatorzy z UE chcą zapobiegać możliwości wykorzystywania nowych technologii do prania brudnych pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Jednocześnie dążą do tego, aby zapewnić ochronę konsumentom i inwestorom. Podmioty świadczące usługi związane z krypto aktywami będą również zobowiązane do zbierania i przekazywania informacji o swoich klientach, niezależnie od wielkości przeprowadzanych przez nich transakcji kryptowalutowych.

Jeżeli chodzi o ochronę danych, prawodawcy z UE uzgodnili, iż zastosowanie będzie miało tu ogólne rozporządzenie o ochronie danych znane, jako RODO. Tak więc odrębne przepisy nie zostaną w tym przypadku ustanowione.

Położenie nacisku na identyfikowalność transferów kryptowalutowych ma również utrudnić osobom i podmiotom, na które nałożono ograniczenia, próbę ich obejścia. Biorąc to pod uwagę, do obowiązków dostawców usług związanych z krypto aktywami należeć będzie wdrożenie odpowiedniej wewnętrznej polityki, procedur oraz kontroli tak, aby zmniejszyć ryzyko dot. uchylania się zarówno od krajowych, jak i unijnych środków ograniczających.

MiCA – główne założenia dot. transkacji kryptowalutowych

Pod koniec czerwca 2022 r. UE opracowała ostateczną tymczasową wersję ram rozporządzenia dla krypto aktywów zwanego Markets in Crypto Assets (MiCA). Państwa członkowskie UE będą zobowiązane do przestrzegania podyktowanych im przepisów związanych z kryptowalutami. Celem jest zapewnienie jednolitego systemu regulacyjnego dla branży wirtualnych walut.

Wśród istotnych zmian znajdzie się m.in. obniżenie progu weryfikacji transakcji kryptowalutowych do 1 EUR. Obecnie nie wymaga się, aby stosować procedurę Know Your Customer (KYC) do 1 tys. EUR, w przypadku gdy obok nie istnieją podejrzenia w stosunku do klienta dokonującego takiej operacji.

W ramach MiCA podmioty świadczące usługi skoncentrowane na wirtualnych walutach zostaną zobowiązane do dokonania rejestracji w unijnym rejestrze, jako dostawcy usług kryptowalutowych. Obejmie to swoim zasięgiem firmy pozwalające na handel wirtualnymi walutami, a także te umożliwiające ich przechowywanie. Główni dostawcy usług kryptowalutowych będą nadzorowani przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (European Securities and Markets Authority, ESMA).

Dla platform handlowych wprowadzony zostanie również wymóg posiadania tzw. białej księgi – dokumentu zawierającego dane na temat obszaru działalności projektu. Co więcej, przewidziane są kary za przekazywanie przez takie podmioty wprowadzających w błąd informacji. Dostawcy usług kryptowalutowych będą musieli także przestrzegać wymogów, których celem jest ochrona konsumentów.

Wspomniane rozporządzenie będzie miało wpływ również na stablecoiny. Jest to konsekwencją zdarzeń związanych z upadkiem Terra USD (UST). Wraz z wprowadzeniem MiCA wdrożony zostanie dzienny limit wolumenu obrotu w wysokości 200 mln EUR dla stabelcoinów z zabezpieczeniem innym niż EUR. Europejski Urząd Bankowy obejmie nadzór nad “stabilnymi” kryptowalutami z ponad 10 mln użytkowników bądź wartością co najmniej 5 mld EUR w obiegu.

Członkowie Rady UE podpisali projekt ustawy o regulacji krypto aktywów MiCA w październiku 2022 r., nie podejmując dalszych dyskusji. Wedle oczekiwań po formalnych uzgodnieniach z Parlamentem Europejskim, tekst ma ukazać się w dzienniku urzędowym UE w obecnym r. Zgodnie ze wstępnymi ustaleniami ustawa ma wejść w życie od 2024 r. Zarówno zdecentralizowane finanse (DeFi), jak i tokeny niewymienialne (NFTs) nie zostały uwzględnione we wspomnianym rozporządzeniu.

DAC8 uzupełnieniem dla MiCA

W ubiegłym r. pojawiła się również propozycja od Komisji Europejskiej (KE), aby poddać nowelizacji dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (DAC8). Nowe przepisy nałożyłyby na wszystkich dostawców usług kryptowalutowych, niezależnie od tego, gdzie są zarejestrowani, obowiązek przekazywania informacji związanych z transakcjami kryptowalutowymi dokonywanymi przez ich europejskich klientów.

Dane o transferach krypto aktywów mają zawierać parametry tj. ich wielkość i liczbę. Podmioty świadczące usługi związane z kryptowalutami zostaną zobowiązane do przekazania ich właściwym administracjom podatkowym, które z kolei prześlą je dalej do odpowiednich organów państw członkowskich UE, biorąc pod uwagę rezydencję podatkową użytkownika stanowiącego przedmiot raportowania.

KE zdefiniowało aktywa kryptowalutowe, jako wszelkie środki finansowe emitowane w sposób zdecentralizowany. Zalicza tu nie tylko wirtualne waluty tj. Bitcoin (BTC), ale i NFT. Muszą one jednak być wykorzystywane jako środek płatniczy bądź inwestycja, aby dyrektywa mogła mieć zastosowanie.

Obok obowiązków sprawozdawczych dot. transakcji kryptowalutowych KE zasugerowało również, aby wprowadzić zmiany we wspólnym standardzie automatycznej wymiany informacji podatkowych (z ang. Common Reporting Standard, CRS). Przewiduje się, że propozycja nowych wymogów przedstawiona przed europejską komisję może wejść w życie w 2026 r. Z uwagi na to, iż ma ona charakter dyrektywy, rządy same zadecydują o tym, w jaki sposób wdrożyć nowe przepisy do swojego ustawodawstwa.