Rynek kryptowalut: giełdy, ceny, wolumen obrotu

Adopcja wirtualnych walut mocno wzrosła na przełomie ostatnich lat. Krypto aktywa przyciągnęły uwagę inwestorów detalicznych, jak i tych instytucjonalnych. Aktualnie rynek kryptowalut bogaty jest w wiele projektów, jednak nie każdy z nich jest sobie równy pod względem wewnętrznej wartości. Ważną rolę w tej branży odgrywają giełdy umożliwiające handel wirtualnymi walutami. To one często pozwalają użytkownikom na pierwszy kontakt z krypto aktywami. Ich historia ma swoje wzloty i upadki.

Ze względu na brak odpowiednich regulacji w przestrzeni tej dochodziło do licznych oszustw, a platformy kryptowalut upadały, pozbawiając swoich klientów środków. Tego typu problemy gościły również na polskiej “scenie”. Na co warto zwrócić uwagę, stawiając swoje pierwsze kroki w tej branży? Oto kilka istotnych spostrzeżeń dot. giełd kryptowalutowych, cen krypto aktywów oraz wolumenu obrotu.

Kapitalizacja rynku kryptowalut

Wraz z rosnącym popytem na kryptowalutowe aktywa, wzrosła również ich wartość rynkowa. Cena danej wirtualnej waluty nie jest z pewnością tym, na co inwestor powinien zwrócić uwagę w pierwszej kolejności. Istotne znaczenie ma tu przede wszystkim kapitalizacja. Im jest ona niższa, tym większe wahania mogą zachodzić na wykresie branej pod uwagę kryptowaluty.

Kapitalizacja rynkowa w swojej terminologii jest iloczynem ilości akcji danej spółki mnożonym przez jej kurs. W przypadku wirtualnych walut to liczba monet dostępnych w obiegu pomnożona przez cenę jednostkową. Droższe krypto aktywo może więc mieć wartość rynkową mniejszą niż to tańsze. Dla przykładu kryptowaluta Dogecoin (DOGE), która kosztuje jedynie 0,0881 dol., znajduje się w rankingu wyżej od projektu Polygon (MATIC) z ceną jednostkową 1,11 dol. za monetę.

Obecnie niekwestionowanym królem wśród kryptowalut jest Bitcoin (BTC). W chwili pisania tego tekstu jego kapitalizacja rynkowa przekracza 440 mld dol. Najbliższą konkurencję stanowi dla niego Ethereum z o ponad połowę mniejszą wartością rynkową. Całkowita kapitalizacja wszystkich wirtualnych walut diametralnie zwiększyła się w ciągu ostatniej dekady. Jeszcze na początku 2013 r. wynosiła ona nieco ponad 1,3 mld dol. Aktualna wartość tego rynku to ponad 1 bln dol. W szczytowym momencie podczas hossy z 2021 r. było to zaś więcej niż 2,7 bln dol.

Choć przez wiele lat to BTC miał największy udział w rynku, z biegiem czasu “blask” zaczęły odbierać mu altcoiny. Podczas gdy jeszcze 2 lata temu jego dominacja wśród kryptowalut przekraczała 70%, aktualnie jest to tylko nieco ponad 40%. Zyskało na tym m.in. ETH, zwiększając swój udział w rynku w tym samym czasie z okolic 10% do tych bliskich 20%.

Rynek kryptowalut – giełdy, wolumen obrotu

Jednym z popularniejszych miejsc, w których inwestorzy nabywają krypto aktywa, są platformy kryptowalutowe. Te zaś dzielą się na dwie główne kategorie – zdecentralizowane (z ang. decentralized exchange, DEX) i scentralizowane (centralized exchange, CEX). W przypadku tych pierwszych transakcje są zawierane bezpośrednio przez uczestników rynku. Nie pośredniczą zatem w nich osoby trzecie. Wiąże się to z niższymi kosztami operacyjnymi, ale ma też swoje minusy. W przypadku błędów bądź jakichkolwiek problemów użytkownik nie może zwrócić się do obsługi giełdy o pomoc, ponieważ taka na DEX-ach nie istnieje.

Scentralizowane giełdy kryptowalut są natomiast prowadzone przez podmioty trzecie. Te zaś za swoją pracę muszą pobierać wynagrodzenie. Największe zyski czerpią one od transakcji przeprowadzanych przez swoich klientów, choć nie jest to jedyne źródło ich przychodów. Od zdecentralizowanych platform różnią się przede wszystkim tym, że sprawują centralną kontrolę nad środkami własnych klientów – mogą więc je, chociażby zamrozić w sytuacji, gdy wystąpią podejrzenia związane z nielegalnymi operacjami tj. pranie brudnych pieniędzy.

Choć w pierwszych latach Bitcoina istniało niewiele miejsc, gdzie można było nabyć tę kryptowalutę, obecnie prowadzonych jest multum zdecentralizowanych i scentralizowanych giełd. Inwestorzy, dokonując między nimi wyboru, patrzą przede wszystkim na ich renomę, wolumen obrotu, wysokość pobieranych przez nie opłat, czy ilość dostępnych kryptowalut. Przykładowo dla tradera wirtualnych walut istotne będzie to, aby zapłacić jak najmniej przy przeprowadzaniu wielu operacji. Dysponując dużą ilością środków, zwróci on także uwagę na przejrzystość dot. rezerw giełdy, chcąc zapewnić sobie, jak najwyższe poczucie bezpieczeństwa przy przesyłaniu na nią swoich krypto aktywów.

Aktualnie na prowadzeniu, jeżeli chodzi o dzienne obroty kryptowalutami wśród scentralizowanych platform, znajduje się:

• Binance z wolumenem w wysokości ponad 12 mld dol.
• Coinbase z dziennym wolumenem w wysokości ponad 1 mld dol.
• Kraken z wolumenem wynoszącym ponad 240 mln dol.

Do grona popularnych scentralizowanych giełd z największymi obrotami w zakresie dobowym należą:

• Uniswap (V3) z wolumenem przekraczającym 690 mln dol.
• dYdX z wolumenem przekraczającym 580 mln dol.
• Kine Protocol z wolumenem powyżej 240 mln dol.

Polski rynek kryptowalut

Jeżeli chodzi o przepisy dotyczące kryptowalut obowiązujące w Polsce, podmioty świadczące usługi związane z wirtualnymi walutami muszą uzyskać wpis do specjalnego rejestru zgodnie z nowelizacją ustawy AML/CFT. Ta zaś określa przede wszystkim zasady dot. przeciwdziałania nielegalnym działaniom tj. pranie brudnych pieniędzy i finansowanie terroryzmu.

Znaną marką w przypadku giełd, wśród polskiej społeczności jest Zonda (dawny BitBay) z dziennym wolumenem obrotu powyżej 1 mln dol. Opinie na temat tej platformy są jednak mieszane. Doświadczeni inwestorzy zwykle korzystają z giełd cieszących się większym zaufaniem oraz mających umocnioną pozycję na rynku – np. Binance, który również obsługuje polską złotówkę.

Wolumen obrotu ma kluczowe znaczenie, jeżeli chodzi o handel kryptowalutami. Im jest on wyższy na branej pod uwagę platformie, tym większe szanse mają inwestorzy na swobodną sprzedaż swoich krypto aktywów. Niskie obroty są równoznaczne z mniejszym popytem na danym rynku, co w efekcie sprawia, że zlecenia kupna i sprzedaży będzie trudniej do siebie dopasować.