Czym jest przychód, koszty i dochód od kryptowalut?

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej są przychodami z kapitałów pieniężnych. Przykładowo, w sytuacji zakupu kryptowaluty BTC za kwotę 5 000 zł, a następnie sprzedaży jej po wartości 10 000 zł, przychód podatnika będzie wynosił 5 000 zł. Oznacza to, że odnotował on dwukrotny zysk.

Skupiając się natomiast na kwestii kosztów kryptowalutowych, wskazać należy, że kosztami uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży kryptowalut są udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie kryptowalut, a także koszty związane z ich zbyciem. Oznacza to, że kosztami mogą być te poniesione w celach zakupu kryptowaluty, jak i sama prowizja przy ich sprzedaży. W tym kontekście organ podatkowy niejednokrotnie zastanawiał się, czy wyciąg z giełdy kryptowalut może udokumentować poniesione koszty uzyskania przychodu przez podatnika. Obecnie, zauważa się jednak rozstrzygające stanowisko sądów, potwierdzające, że posługiwanie się dokumentem wygenerowanym z giełdy kryptowalut w celu wykazania poniesionych już kosztów potwierdza prawo do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów.

Takie stanowisko zostało zauważone m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2021 r. (sygn. akt. II FSK 3796/18), który uznał, że dokument w postaci wygenerowanego zestawienia transakcji z danej platformy internetowej osobno dla każdej z transakcji w dacie nabycia kryptowalut może być wystarczający do wykazania, że koszty zostały poniesione.

Natomiast w świetle prawa podatkowego, dochodem ze sprzedaży kryptowalut będzie pozyskana w roku podatkowym różnica między łącznymi przychodami a kosztami uzyskania przychodów. Taka różnica (między przychodem i kosztem) będzie podstawą opodatkowania.

Czy nadwyżka kosztów uzyskania przychodu oznacza, że poniosłem stratę?

Nie zawsze nadwyżka kosztów uzyskania przychodów świadczy o poniesieniu straty. Bowiem od 2019 r. wprowadzone regulacje wskazują, że nadwyżka kosztów uzyskania przychodów nad przychodami ze sprzedaży kryptowalut w danym roku podatkowym może powiększyć podatnikowi koszty uzyskania przychodu z tytułu ich odpłatnego zbycia, które poniesione są w następnym roku podatkowym.

Biorąc powyższe pod uwagę, w przypadku wykazania straty za dany rok, zrealizowana nadwyżka kosztów nad przychodami jest przenoszona na następne lata.

Czy stratę z handlu akcjami na GPW mogę łączyć z dochodem z kryptowalut?

W myśl art. 30b ust. 5 ustawy o PIT, dochodów ze sprzedaży kryptowalut nie łączy się z dochodami uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnym instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny do których stosuje się stawkę 19% uzyskanego dochodu.

Powyższy zapis jednoznacznie wskazuje, że straty ze sprzedaży akcji w tym handlu akcjami na GPW nie mogą być łączone z dochodami z kryptowalut.

Co mogę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu?

Warto w pierwszej kolejności wskazać, że koszty nie mogą być łączone z innymi akcjami czy udziałami. Inna sytuacja dotyczy jednak sumowania kosztów z kryptowalut. Bowiem koszty poniesione na zakup kryptowalut mogą być sumowane łącznie z innymi kosztami wydanymi na ich nabycie.

Odnosząc się natomiast do kategorii kosztów, które można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wskazać należy, że takimi kosztami najpewniej będą: koszt nabycia i prowizja jaką poniósł podatnik w związku z dokonaną transakcją.

Warto dodać, że istnieje obecnie spór na linii podatnik – organ podatkowy w związku z prawem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów takich wydatków jak koszt prądu poniesiony na kopanie kryptowaluty, czy wydatki na nabycie urządzenia do ich produkcji. Istnieje niejednolite stanowisko wskazujące, że takie koszty są kosztami pośrednimi, a zatem nie można zaliczyć ich do kosztów uzyskania przychodu. Za koszt bezpośredni nie uznaje się również kosztów na sprzęt do kopania kryptowalut, zakupu abonamentu na giełdach, a także licencji i oprogramowania.

Takie stanowisko zauważalne jest m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2020 r. (0112-KDIL2-2.4011.595.2020.1.MC), gdzie organ podatkowy wskazał, że: “(…) za wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej o których mowa w art. 22 ust. 14 ustawy o PIT, nie można uznać wydatków ponoszonych w związku z kopaniem waluty wirtualnej, takich jak wydatki na zakup lub leasing sprzętu przeznaczonego do kopania waluty wirtualnej, wynajem profesjonalnie przygotowanych pomieszczeń w centrach obliczeniowych, na naprawy i serwis sprzętu przeznaczonego do kopania waluty oraz na energię elektryczną”.

Uzasadniając swoje stanowisko, organ podatkowy wskazał, że są to koszty pośrednie i służą one do realizacji określonego przedsięwzięcia. Jednocześnie podkreślił, że nie można przewidzieć, ile walut faktycznie zostanie sprzedanych i w jakim okresie to nastąpi. W konsekwencji Wnioskodawca, nie mógł zaliczyć poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Mimo pozytywnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 21 lipca 2020 r. (I SA/Łd 285/20) w powyższej kwestii, organy podatkowe nie zmieniają swojego stanowiska.