Jak rozliczyć kryptowaluty?

Na przestrzeni ostatnich lat zauważa się stale rosnące zainteresowanie kryptowalutami. Potwierdzeniem takiego twierdzenia jest raport giełdy Crypto.com, który wskazuje, że liczba użytkowników kryptowalut na świecie w czerwcu 2021 r. osiągnęła poziom 221 milionów. W wyniku nasilającego się trendu wzrostowego, warto wspomnieć, że inwestorzy kryptowalut mają również zobowiązania w wyniku ich ewentualnego zbycia.

Z uwagi na często zmieniające się regulacje prawne w Polsce wielu posiadaczy kryptowalut nie ma jednak świadomości, czy ich sprzedaż podlega obowiązkowi podatkowemu i w jakim momencie należałoby go rozpoznać. Z uwagi na powyższe trudności, niniejszy artykuł skupia najważniejsze informacje na temat rozliczania kryptowalut w Polsce.

Definicja kryptowaluty

Wraz z wejściem w życie ustawy z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu weszła w porządek prawny definicja kryptowalut. Zgodnie tą ustawą, waluta wirtualna stanowi cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:

 

1. prawnym środkiem płatniczym emitowanych przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
2. międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanowioną przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
3. pieniądzem elektronicznym,
4. instrumentem finansowym,
5. wekslem lub czekiem.

Ponadto, zaznacza się, że kryptowaluty muszą spełniać warunek wymienialności na prawne środki płatnicze.

Jak rozliczyć PIT od kryptowalut?

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zasady rozliczania kryptowalut w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) wskazują, że przychód z transakcji walut wirtualnych należy traktować jako przychód z kapitałów pieniężnych (art. 17 ust. 1 pkt 11). Rozliczenie podatku od kryptowalut można więc porównać do zasad rozliczania przychodów z akcji, z tym jednak wyjątkiem, że dochód ze zbycia kryptowalut nie można łączyć z innymi z tytułu kapitałów pieniężnych takich jak koszty nabycia udziałów.

Stawkę podatkową określa art. 30b ustawy o PIT, zgodnie z którym od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia walut wirtualnych podatek wynosi 19% uzyskanego dochodu. Należy podkreślić, że dochodem jest różnica między sumą przychodów, jaka została uzyskana z tytułu zbycia kryptowalut, a kosztami uzyskania przychodu. Oznacza to, że przychód może zostać przez podatnika pomniejszony zarówno o wydatki jakie poniósł w związku z nabyciem waluty wirtualnej, jak i koszty związane z jej zbyciem. Przykładowo takimi kosztami może być prowizja czy cena nabycia. Ważne jest jednak prawidłowe udokumentowanie takich wydatków (np. wyciągiem z giełdy).

Rozliczenia wszystkich transakcji kupna i sprzedaży kryptowalut należy wykazać w rocznej deklaracji PIT-38 w sekcji E. Co ważne, podatnik nie ma obowiązku rozliczania zaliczek w trakcie roku podatkowego. Natomiast wskazując czas, w którym podatnik powinien ująć podatkowo zbycie kryptowalut należy podkreślić, że termin na złożenie zeznania podatkowego ma on do dnia 30 kwietnia następnego roku. Ustawodawca przewidział jednak, że gdy 30 kwietnia wypada w dzień wolny od pracy, to czas na złożenie PIT-38 jest do pierwszego dnia roboczego następującego po 30 kwietnia. W roku 2022 30 kwietnia wypada w sobotę (dzień wolny od pracy), 1 maja jest również dniem wolnym, zatem w roku 2022 należy złożyć zeznanie roczne do 2 maja.

Przypominamy, że z aplikacją Cryptiony powyższy schemat rozliczania może zostać w pełni zautomatyzowany poprzez wygenerowanie raportu podatkowego. Szeroki zakres integracji z giełdami ułatwia proces i tym samym oszczędza czas wypełniania zeznań podatkowych. Dodatkowe funkcjonalności aplikacji takie jak statystyki transakcji pozwolą dodatkowo wyświetlać na bieżąco wszystkie transakcje podlegające obowiązkowi podatkowemu. Tym samym analiza swoich zobowiązań jest w pełni transparentna. Dane z przygotowanego przez aplikację raportu należy jedynie wprowadzić w formularzu PIT-38 w odpowiedniej rubryce.

Kryptowaluty a działalność gospodarcza

Coraz częściej spotykaną formą inwestycji i rozliczania się działalności gospodarczych z transakcji jest forma w postaci kryptowalut. Niezależnie jednak od takiego kształtu, opodatkowanie w wyniku takiej transakcji powinno skutkować ustaleniem przychodu lub kosztu z tytułu kupna czy sprzedaży kryptowalut poza działalnością. Oznacza to, że bez znaczenia pozostaje fakt, czy kryptowaluta została pozyskana w jej ramach. Taka transakcja powinna zostać rozliczona przez osobę prywatną. W konsekwencji, podatnicy dokonujący transakcji w ramach działalności gospodarczej nie powinni rozliczać nawet zakupów kryptowalutowych wraz z jej przychodami.

Rozliczanie kryptowalut przed 2019 r.

Powyżej zaprezentowana aktualna forma rozliczania podatku od walut wirtualnych obowiązuje od 2019 r. Warto przybliżyć kwestię poprzednio obowiązujących regulacji podatkowych. Zasady obowiązujące przed tym rokiem wskazywały, że przychody z odpłatnego zbycia kryptowalut należało zaliczyć do źródeł z praw majątkowych. W tamtym okresie, prawidłowym formularzem był PIT-36, który wypełniało się w sekcji D.1 lub D.2 w wierszu 7 jako prawa autorskie i inne prawa. Przewidziano również, że przychody z kryptowalut mogły być zakwalifikowane jako pozarolnicza działalność gospodarcza, które podlegały również zsumowaniu z innymi dochodami tego rodzaju źródła.

Wskazać należy, że w kwietniu 2018 r. Ministerstwo Finansów wydało komunikat w zakresie skutków podatkowych obrotu kryptowalutami, który wywołał kontrowersje. W szczególności problem dotyczył stwierdzenia, że umowa sprzedaży oraz zamiana kryptowaluty podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Oznacza to, że wielu podatników dokonujących systematycznych transakcji ponosiłoby niekorzystne skutki w wyniku dużego obciążenia finansowego. Przy uwzględnieniu fali krytyki i specyfiki handlu wirtualnymi walutami, Ministerstwo zrezygnowało z tego stanowiska.