W pierwszej kolejności warto podkreślić, że podatnik nie ma prawnego wymogu płacenia podatków w jak najwyższej kwocie. Z drugiej jednak strony, działania optymalizacyjne nie powinny przynosić jemu korzyści podatkowych, które są sprzeczne z regulacjami podatkowymi i które jednocześnie całkowicie redukują czy niwelują obciążenie podatkowe, do którego został on zobowiązany. Bowiem takie działanie w świetle prawa jest uchylaniem się od opodatkowania i należy je uznać za nielegalne.
Odnosząc się jednak do kluczowej kwestii, optymalizacja podatkowa (zwana również unikaniem opodatkowania) polega na wykonywaniu przez podatnika czynności w pełni zgodnych z prawem. Celem takich działań co do zasady jest zastosowanie legalnych opcji ograniczających bądź przenoszących w czasie zobowiązanie podatkowe. Takim przykładem jest skorzystanie ze zwolnień, ulg, odliczeń czy różnych form opodatkowania.
Optymalizacja podatkowa jest zatem legalna. Bowiem jej celem jest wyłącznie ograniczenie zrealizowania danej należności podatkowej. Należy mieć jednak na uwadze, że działania prowadzące do znacznych uszczupleń budżetu państwa, mogą być uznane za agresywną optymalizację, która jest już pozaprawnym działaniem.
